خدمات تصویر برداری

 فضای فیزیکی مستقل و استاندارد در بخش تصویر برداری
 نصب علائم تصویری و نوشتاری هشدار دهنده پرتو در معرض دید عموم به صورت شفاف و به تعداد کافی
 تایید و آگاهی بیماران/ همراهان در خصوص گویا، شفاف و موثر بودن هشدارهای ایمنی بخش
 وجود چراغ های هشداردهنده فعال و سالم در بالای درب ورودی اتاق های تصویر برداری
 تابش هماهنگ چراغ های هشدار دهنده با تابش پرتو
 آمادگی برای پیشگیری و مقابله با سوانح پرتوی محیط کار از طریق تدوین دستورالعمل مقابله با سوانح بر اساس شرایط واقعی کار و آگاهی کارکنان در این زمینه
فضای فیزیکی بخش تصویر برداری استاندارد است و نقشه های واحد به لياظ رعایت استانداردهای بهداشت پرتوها مورد تایید باشد و نقشه فضای فیزیکی به تایید واحد
بهداشت پرتوها رسیده باشد. همچنین به علت وجود خطرات پرتوها و به منظور حفظ ایمنی بیماران/ همراهان فضای فیزیکی این بخش باید مستقل بوده و گذرگاه/ محل
عبور و مرور به سایر قسمت های بیمارستان نباشد. همچنین لازم است علائم با توجه به وسعت بخش تصویر برداری و همچنین ملاک هایی از جمله خانم های باردار، کودکان
و سایر گروه های پرخطر تهیه و در قسمت هایی که در معرض دید بیماران/ همراهان است نصب شود. چراغ هشدار دهنده به منظور آگاه سازی کارکنان، بیماران و همراهان از
معرض اشعه/ تابش 1 و دور نگه داشتن آنها از منطقه تشعشع به جهت کاهش مخاطرات پرتویی، چگونگی قرار گیری در محیط های مغناطیس و افزایش ایمنی افراد و حذف
پرتوگیری های غیرضرور است. علاوه برنصب علایم هشداردهنده، بهره گیری ازسیستم های قفل کننده موقت ورودی ها همزمان با عملکرد دستگاه ها توصیه می گردد.

 تهیه فهرست پروسیجرهای نیازمند به بیهوشی یا آرام بخشی و سایر مداخلات تهاجمی
 شناسایی بیمار به صورت فعال قبل از انجام پروسیجر
 اخذ رضایت آگاهانه از بیماران/مراجعین برای انجام پروسیجرهای تهاجمی
 انجام پروسیجر صيیح بر روی عضو صيیح از بیمار صيیح
 انجام بیهوشی و آرام بخشی بیماران، در واحد تصویر برداری توسط پزشك متخصص بیهوشی
 رعایت تمامی الزامات بیهوشی و آرام بخشی ایمن اعم از تجهیزات، ترالی های دارو، مراقبت های قبل، حین و پس از بیهوشی
 برنامه ریزی و آگاهی متخصصان بیهوشی از نحوه همکاری و حضور به موقع و مستمر آنها در حین مراقبت های بیهوشی
 تدوین دستورالعمل “نحوه استفاده ایمن از مواد حاجب “ و آگاهی و عملکرد کارکنان بر اساس آن
 ترخیص ایمن بیمار از ميل اجرای پروسیجر
 رعایت اصول پیشگیری و کنترل عفونت
 تحویل ایمن بیماران طبق دستورالعمل مربوطه
در دستور العمل نحوه استفاده ایمن از مواد حاجب بایستی حداقل، موضوعات و نحوه اخذ شرح حال بیماران، نحوه آماده سازی و استفاده از مواد حاجبِ تزریقی/خوراکی و
سایر، خطرات احتمالی و نحوه کنترل آنها برای هر یك از مواد حاجب مد نظر باشد. امکانات لازم برای انجام تصویر برداری تحت بیهوشی با مشارکت مسئول فنی تصویر
برداری و متخصصان بیهوشی شناسایی و تامین شود. همچنین لازم است فضای بسته مناسب و ایمن با رعایت موازین کنترل عفونت با امکانات مراقبتی جهت ریکاوری
بیماران تيت بیهوشی و کنترل عوارض احتمالی سایر مداخلات تهاجمی تامین شود. همچنین وجود امکانات مونیتورینگ بیمار تيت آرام بخشی/بیهوشی و ریکاوری، در
دسترس بودن ترالی اورژانس ضروری می باشد.
 دستورالعمل 10757 / 409 د مورخ 12 / 6 / 93 با موضوع راهنماهای ایمنی بیمار: راهنمای برقراری ارتباط صيیح کارکنان خدمات سلامت در حین تحویل بیمار

 ابلاغ مسئول فیزیک بهداشت مطابق با ضوابط سازمان انرژی اتمی ایران
 در دسترس بودن شرح وظایف مسئول فیزیك بهداشت مطابق ضوابط انرژی اتمی بصورت فایل الکترونیك
 آگاهی مسئول فیزیک بهداشت از شرح وظایف محوله طبق ضوابط سازمان انرژی اتمی ایران
 انجام وظایف محوله طبق ضوابط سازمان انرژی اتمی ایران توسط مسئول فیزیك بهداشت
 برخی وظایف مسئول فیزیك بهداشت
1 . پیش بینی و تهیه تجهیزات ایمنی حفاظت در برابر اشعه متناسب با نیاز بخش
2 . نظارت بر استفاده صيیح از تجهیزات ایمنی و حفاظت در برابر اشعه توسط کارکنان و بیماران
3 . پیش بینی و تهیه دوزیمترهای فردی و ثبت نتایج آن
4 . برنامه ریزی و نظارت بر انجام آزمایشات دوره ای پزشکی توسط پرتو کاران بر اساس استانداردهای سازمان انرژی اتمی و ثبت نتایج
5 . نظارت بر تمدید مجوز کار با اشعه از سازمان انرژی اتمی ایران
6 . نظارت بر رعایت ماده 20 قانون حفاظت در برابر اشعه شاملِ حق اشعه، مرخصی اشعه، و کسر ساعت کاری پرتو کار

 اخذ و ثبت دقیق اطلاعات هویتی بیماران حداقل با دوشناسه بر اساس ضوابط ایمنی و نام پزشك درخواست کننده
 ثبت دقیق ساعت، تاریخ، علت مراجعه، شکایت فعلی بیمار و نوع تصویر برداری
 بررسی و ثبت سوابق حساسیت دارویی در موارد مداخل های
نام بخش برای بیماران بستری و شماره تماس برای بیماران سرپایی بایستی در زمان پذیرش ثبت شود. همچنین ثبت اطلاعات مذکور در بیمااران سارپایی توساط مسئول
پذیرش واحدتصویر برداری انجام می شود اما در بیماران بستری با توجه به اینکه درخواست به صورت الکترونیك ارسال می گردد لازم است اطلاعات توسط متصدی پذیرش
تصویر برداری چك مجدد شود.

 شناسایی و فهرست نمودن پروسیجرهای نیازمند کسب آمادگی
 تهیه فرم های آمادگی برای تمام پروسیجرهای شناسایی شده به تفکیك
 دسترسی بیماران سرپایی و بخش های بستری به فرم های آمادگی جهت پروسیجرها
 ارائه توضیحات کامل و قابل در به صورت شفاهی و کتبی درخصوص انجام آمادگی های قبل از انجام پروسیجرها به بیماران سرپایی توسط کارکنان تصویر برداری
 ارائه توضیحات کامل و قابل در به صورت شفاهی و کتبی درخصوص انجام آمادگی های قبل از انجام پروسیجرها به بیماران بستری توسط پرستار
 آگاهی بیماران/ همراهان از آمادگی های لازم قبل از انجام پروسیجرهای نیازمند آمادگی
 ارائه آموزش های لازم به بیماران در حین انجام تصویربرداری توسط پزشك /کارکنان فنی بخش تصویر برداری
توضیحات ارائه شده درخصوص آمادگی های قبل از انجام پروسیجرهای مختلف، بایستی به گونه ای باشد که برای تمامی بیماران به ویژه افراد بادون/ کم سواد، افراد مسن
وکسانی که به زبان رایج منطقه مسلط نیستند واضح، روشن و قابل در باشد. همچنین ضروری است اطلاع رسانی و آموزشهای لازم در خصوص نيوه آماده سازی بیماران
برای پروسیجرهای مختلف تصویر برداری با محوریت مسئول فنی بخش تصویر برداری در بخش های بالینی برنامه ریزی و انجام شود. ارائه آموزش ها ی لازم به بیماران در
خصوص اثرات احتمالی دارو و مراقبت های لازم بعد از انجام تصویربرداری توسط پزشك/کارکنان فنی توصیه می شود.

 شناسایی صيیح بیماران بر اساس ضوابط ایمنی بیمار در زمان پذیرش، فراخوان و هدایت به اتاق های تصویر برداری و قبل از انجام هرگونه اقدام به تصویر برداری
 انجام تحویل ایمن بیماران طبق دستورالعمل ابلاغی وزارت بهداشت
 کسب اطمینان از برچسب گذاری صحیح و کامل مشخصات بیمار در نتایج تصویر برداری بعد از انجام پروسیجر و در زمان تحویل نتایج به بیماران
 انجام تصویر برداری صحیح بر روی عضو صحیح از بیمار صحیح
 پیش بینی تمهیدات لازم برای مدیریت و پیشگیری از سقوط بیماران در تصویر برداری
 پیش بینی تمهیدات لازم برای مدیریت بیماران کم توان جسمی، سالمندان
 پیش بینی تمهیدات لازم برای مدیریت بیماران باردار و یا اطفال و آلرژی
 رعایت نکات ایمنی در خصوص پیشگیری از بروز آسیب به بیمار/مراجعین و کارکنان از ناحیه کاربری دستگاه ها
 برنامه ریزی و اولویت بندی بیماران بد حال با توجه به ظرفیت ها و انجام تصویر برداری آنها در حداقل زمان ممکن
 همراهی مستمر پرستار برای تداوم مراقبت بیماران حاد و بیماران بیهوش/ سطح هوشیاری پایین در واحد تصویر برداری بدون مواجهه با پرتو
 رعایت موازین کنترل عفونت برای بیماران از جمله، رعایت بهداشت دست، پروبهای سونوگرافی، تخت و سایر ابزارهای در تماس با بیمار
 ارائه آموزش و آگاهی بیماران از اهمیت استفاده از وسایل حفاظت در برابر اشعه و در دسترس بودن آنها
این سنجه مراحل تصویربرداری در داخل و خارج از بخش تصویربرداری اعم از رادیوگرافی پرتابل در اتاق عمل و در بخش ها بر بالین بیمار و سونوگرافی پرتابل و نیز خدمات
تصویربرداری هسته ای پزشکی را شامل می شود.
از جمله موارد آسیب های ناشی از کاربری دستگاه های تصویر برداری می توان به آسیبِ ناشی از سقوط دستگاه رادیولوژی پرتابل، ملاحظات مربوط به حفاظت بیماران و
کارکنان در مقابل حوادث ناشی از امواج MRI یا دادن اشعه بیش از دز مجاز اشاره نمود.
شناسایی فعال و چك دستبند شناسایی مطابق استاندارد ب – 1 – 1 مراقبت های عمومی بالینی بیمار قبل از هرگونه اقدام در واحد تصویر برداری صورت پذیرد. در خصوص
بیماران/مراجعین سرپایی که فاقد دستبند شناسایی می باشند شناسه های نام، نام خانوادگی و سال تولد )سن( از بیمار/مراجعه کننده پرسیده شده با مشخصاات بیمار در
دستور درخواست تصویربرداری مقایسه می گردد.
 دستورالعمل 10757 / 409 /د مورخ 12 / 6 / 93 وزارت بهداشت

 برنامه ریزی و زمان سنجی انجام و گزارش تصویر برداری های اورژانس توسط کمیته ارتقای اورژانس با مشارکت مسئول فنی تصویر برداری
 ابلاغ مصوبه کمیته ارتقای اورژانس به بخش تصویر برداری در خصوص حداکثر مهلت زمان انجام وگزارش نتایج تصویر برداری اورژانس
 انجام و گزارش تصویر برداری های اورژانس بدون ایجاد هرگونه تاخیر/ اختلال در روند تشخیص درمان براساس مصوبه کمیته ارتقای اورژانس
 برنامه ریزی و زمان سنجی انجام و گزارش تصویر برداری های غیراورژانس توسط کمیته درمان، دارو و تجهیزات با مشارکت مسئول فنی تصویر برداری
 ابلاغ مصوبه کمیته درمان، دارو و تجهیزات به بخش تصویر برداری در خصوص حداکثر مهلت زمان انجام و گزارش نتایج تصویر برداری غیر اورژانس
 انجام و گزارش تصویر برداری های غیر اورژانس بدون ایجاد هرگونه تاخیر/ اختلال در روند تشخیص درمان براساس مصوبه کمیته درمان، دارو و تجهیزات
تایید پزشکان بخش اورژانس در خصوص رعایت زمان سنجی انجام و گزارش تصویر برداری های اورژانس و غیر اورژانس در واحد تصویر برداری ملاک نهایی ارزیابی است.

 بررسی و شناسایی عوامل تاثیر گذار بر کیفیت تصاویر توسط مسئول فنی و کارکنان فنی بخش تصویر برداری
 کنترل و بررسی کیفیت تصاویر توسط مسئول فنی/ کارشناس فنی و صاحب صلاحیت بخش تصویر برداری
 انجام اقدامات اصلاحی/تدوین برنامه بهبود کیفیت توسط مسئول فنی و ثبت در سوابق مدیریت کیفیت
 درج اطلاعات لازم بر روی تصاویر خروجی از بخش تصویر برداری
بایستی تصاویر خروجی از بخش تصویر برداری دارای مشخصات مرکز تصویر برداری، نوع درخواست/تصویربرداری انجام شده و نام پزشک در خواست کننده باشد . برای
قسمت های متقارن بدن که دارای طرف چپ و راست هستند از مرکز استفاده شود. برنامه ای مشخص به صورت مدون حداقل شامل شناسایی و برسی عوامل تاثیر گذار
برکیفیت تصاویر، اولویت بندی شده و اقدامات اصلاحی جهت رفع نواقص و جلوگیری از بروز مجدد عدم انطباق های به عمل آید و نتایج اقدامات با تمامی کارکنان فنی
بخش به اشترا گذاشته شود.
 در گزارش نهایی تصویر برداری موارد ذیل قید شود
1 . مشخصات بیمار
2 . امضا ، مهر و نام رادیولوژیست
3 . خلاصه شرح حال
4 . گزارش ارزیابی
5 . تشخیص احتمالی
6 . توصیه های تکمیلی

 شناسایی، بررسی عوامل تاثیر گذار بر کیفیت خدمات به صورت منظم و دوره ای و حداقل ماهیانه
 تحلیل و اولویت بندی عوامل و طراحی اقدامات اصلاحی/ برنامه بهبود برای ارتقای کیفیت خدمات بخش تصویر برداری
 برگزاری جلسات و ارائه راهکار به تیم رهبری و مدیریت بیمارستان
 وجود سوابق حمایت تیم رهبری و مدیریت در بهبود خدمات تصویر برداری
 ارزیابی مجدد دوره ای و بررسی اثر بخشی اقدامات انجام شده
نتایچ و مصوبات، اقدامات اصلاحی انجام شده به صورت الکترونیک/ دستی موجود باشد و ارزیابی اثر بخشی اقدام اصلاحی/ برنامه بهبود صورت پذیرد.

وجود فهرست ميدوده بيرانی تصویربرداری در معرض دید مناسب کارکنان در بخشهای تصویربرداری و اطلاع ایشان از آن
 وجود خط آزاد ارتباطی و آماده به کار در بخشهای تصویربرداری برای اطلاع رسانی به موقع مقادیر بيرانی
 برقراری ارتباط موثر و به موقع برای اطلاع رسانی نتایج بيرانی تصویربرداری
 آگاهی کارکنان بخش های تصویربرداری با دستورالعمل مقادیر بحرانی مربوطه
پیش از هرگونه تکرار/ کنترل مجدد بایستی نتایج بحرانی تصویر برداری به پزشك معالج و در صورت عدم دسترسی به پرستار یا بیمار اطلاع رسانی شود.
فهرست محدوده بحرانی تصویربرداری با اجماع متخصصین بالینی و پاراکلینیك مربوطه تدوین و توسط مسئول فنی تصویربرداری در کمیته دارو و درمان پیشنهاد شده، پس
از تصویب به کلیه بخش های بالینی و تصویربرداری ابلاغ می گردد.
نحوه گزارش آنی نتایج بحرانی حداقل شامل نحوه برخورد و گزارش فوری مقادیر بحرانی مانند استفاده از خط آزاد ارتباطی جهت اطلاع رسانی آنی به بخش، تعیین فرد یا
افراد مشخص در آزمایشگاه که مجاز به اطلاع رسانی نتیجه بحرانی هستند، فرد یا افراد مسئول و نحوه ثبت نتایج در بخش های بیمارستان، اقدامات بعدی در صورت عدم
موفقیت در برقراری ارتباط در بار اول و اطلاع رسانی مجدد نتیجه تکرار آزمایش و نیز روش برقراری ارتباط موثر و ایمن می باشد.
از روش .Read Back .Write Down .Repeat Back Close the Loop تبادل اطلاعات بین کارکنان تصویربرداری و کادر بالینی استفاده شود. چرخه مطمئن انتقال
کامل و صحیح اطلاعات در چهار مرحله بازخوانی شنیده یادداشت شنیده بازخوانی یادداشت اطمینان از انتقال کامل و صحیح اطلاعات

 وجود تاییدیه کنترل کیفی دستگاه های تصویربرداری حداقل سالانه از شرکت های مورد تایید سازمان انرژی اتمی
 انجام کالیبراسیون اختصاصی CT , MRI ، فلوروسکوپی و سونوگرافی بر اساس توصیه کارخانه سازنده توسط افراد مجاز
 وجود بروشورها و یا توصیه های کارخانه های سازنده دستگاه های موجود در بخش تصویر برداری
 آگاهی پرسنل فنی در خصوص زمان و چگونگی انجام کالیبراسیون دستگاه های بخش تصویر برداری
برخی از موارد کنترل کیفی روزانه است و توسط کارشناس /کاربر انجام می شود. تمامی نتایج کنترل کیفی و کالیبراسیون بایستی ثبت و نگهداری شود.

 وجود تجهیزات تصویربرداری دیجیتال
 وجود تجهیزات سیستم الکترونیکی بایگانی و تبادل تصاویر پزشکی
 استفاده از خروجی دایکام 1 بعنوان خروجی استاندارد
 دسترسی به کلیه سوابق تصویربرداری بیمار با استفاده از یك شناسه واحد و مشخص
 برقراری امکان ذخیره شدن گزارشات تصویربرداری در سامانه پکس به همراه تصاویر مربوطه
 ذخیره سازی گزارشات تصویر برداری در سامانه اطلاعات بیماران
 مشخص شدن فردی بعنوان کارشناس فنی تصاویر دیجیتال در بیمارستان
 نظارت، آموزش، پشتیبانی، رفع اشکالات و یا اصلاح خطاهای احتمالی توسط کارشناس فنی تصاویر دیجیتال
 رعایت حریم محرمانگی بیمار با تعریف نام کاربری و رمز عبور و همچنین نگهداری از ثبت ورود و خروج کاربران جهت دسترسی به تصاویر پزشکی بیماران
استاندارد دایکام به عنوان تنها خروجی استاندارد بخش تصویربرداری است و استفاده از پرینت کاغذی و عکس گرفتن از روی تصاویر قابل قبول نمی باشد. سوابق هار بیمار
بایستی با استفاده از یك شناسه واحد، بازیابی شود . استفاده از نام و نام خانوادگی بیمار بدلیل احتمال تشابه اسمی قابل قبول نبوده و توصیه می شود با استفاده از کد ملی و
یا شناسه الکترونیك بیماران در بیمارستان این مشکل مرتفع گردد.
کارشناس فنی تصاویر دیجیتال ترجیيا یك نفر از بین کارشناسان واحد تصویربرداری که بر تمامی فرآیندهای واحد تصویربرداری اشراف دارند و آشنا به امور رایانه هستند
انتخاب می شوند.
PACS integration- 2RIS به مفهوم آن است که با وارد نمودن مشخصات بیمار در هر واحدی، نیازِ دوباره به وارد کردن اطلاعاات توسط کارکنان واحد تصویربرداری
نباشد و این ارتباط یك بار و برای همه مراجعه ها ایجاد شده باشد. ایجاد هرگونه ارتباط بین سیستم PACS3 و RIS 4 ( PACS integration-RIS توسط کارشناس فنی
تصاویر دیجیتال برنامه ریزی می شود.