بهداشت محیط

 تدوین راهنمای گندزدایی مطابق دستورالعمل وزارت بهداشت
 تدوین دستورالعمل نظافت، شستشو و گندزدایی و لکه زدایی بخشها/ واحدهای مختلف بیمارستان با توجه به شرایط اختصاصی آنها
 آگاهی کارکنان مرتبط از ميتویات راهنما/ دستورالعملهای مرتبط
 نظافت، شستشو و گندزدایی بخشها/ واحدها بر اساس راهنما/ دستورالعملهای مرتبط
کتابچه/ مجموعه الکترونیك راهنمای گندزدایی شامل روشهای فیزیکی و شیمیایی و نيوه استفاده از مواد گندزدا مطابق دستورالعمل وزارت بهداشت تدوین و به روز رسانی
شود. دستورالعمل نظافت، شستشو و گندزدایی و لکه زدایی ميیطهای اتاقهای عمل، بخشهای ایزوله عفونی، بستری بیماران نقص ایمنی و پیوند، بخشهای ویژه بزرگسالان و
نوزادان، آزمایشگاه، آمبولانس، سردخانه متوفیان، بخش های بستری، تحت نظر و واحدهای پشتیبانی توسط کمیته بهداشت محیط و با همکاری کمیته کنترل عفونت و تماامی
صاحبان فرآیند از جمله سرپرستار اتاق عمل، کارشناس بهداشت محیط و کارشناس کنترل عفونت و سایر افراد به تشخیص بیمارستان تدوین میشود. اطلاع رساانی و آموزش
کارکنان خدماتی با توجه به سطح سواد آنها لازم است. آموزش به صورت چهره به چهره باشد و فایل الکترونیکی دستورالعمل در اختیار سرشیفت های خدماتی قرار گیرد.
امکانات و تسهیلات لازم برای نظافت بخشها/واحدها و فضاهای عمومی از قبیل مواد گندزدای مجاز و دارای مجوز از سازمان غذا و دارو تامین شود. از ذکر نام های تجاری
محلولهای گندزدا در دستورالعمل خودداری شود. برچسب گذاری محلولهای گندزدایی مصرفی در قالب مصوبات کمیته مربوطه، برچسب گذاری محلول های گندزدایی بر
اساس دستورالعمل نحوه طبقه بندی و برچسب گذاری مواد شیمیایی انجام میگیرد.
برچسب مشخصات ماده شیمیایی خطرنا شامل هشدارهای لازم برای حفاظت کارکنان به منظور اطمینان از در دسترس بودن اطلاعات لازم در زمینه خطرات فیزیکی و اثرات
سمی و زیست محیطی مواد به منظور ارتقا سلامت انسان و ميیط است.
نظافت اتاق بیمار شامل حداقل شستشو ی روزانه و گندزدایی کف، نظافت پنجره ها، در و دیوار، سقف و پرده ها است. لوازم مصرفی اتاق بیمار از قبیل ملحفه ها ، تشك، پتو و
بالش و روتختی ها بایستی بطور مرتب و حداقل روزی یکبار تعویض گردد. به نحوی که همواره سالم، تمیز و عاری از آلودگی باشند. در صورت وجود منابع لازم، توصیه میشود
از ماشینهای نظافت خودکار استفاده شود.

 مطابقت کف بخش ها/ واحدها با ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت 1  مطابقت دیوارهای بخش ها/ واحدها با ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
 مطابقت سقفهای بخش ها/ واحدها با ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
 مطابقت دربهای بخش ها/ واحدها با ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
 مطابقت پنجرههای بخش ها/ واحدها با ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
کف تمامی بخش ها/ واحدها سالم، بادوام، قابل شستشو، غیر قابل نفوذ به آب و بدون تر خوردگی باشد. دیوارها سالم، فاقد شکستگی و ترک خوردگی، تمیز، روشن، قابل
شستشو و گندزدایی، بدون خلل و فرج، تا ارتفاع حداقل 8 / 1 متر از کف از جنس مقاوم و صیقلی باشاد . اتاق تزریقات و پانسمان، احیا قلبی ریوی 2، جراحی سرپایی،
سرویس های بهداشتی، اتاق کار کثیف، فضاهای تمیز و استریل آشپزخانه، آبدارخانه، اتاق عمل، رختشویخانه و … تا زیر سقف سنگ یا کاشی بشاد. سقف تمامی بخش ها/
واحدها سالم، فاقد شکستگی و ترک خوردگی، تمیز و به رنگ روشن باشد. درب های تمام بخش ها / واحدها سالم بوده و در سرویس های بهداشتی اتاق بیماران به سمت خارج
باز شود. تمامی پنجره های بازشو به توری سالم، ضدزنگ، مجهز بوده و پنجره های مشرف به خیابان و محل های پرسرو صدا دوجداره باشند، چارچوب پنجره ها ساالم بوده و
نظافت عمومی پنجره ها رعایت شود.

 وجود سرویسهای بهداشتی در دسترس، متناسب با تعداد مراجعین/ بیماران و کارکنان برای زنان و مردان به صورت مجزا
 سالم بودن ساختار فیزیکی سرویسهای بهداشتی
 فراهم بودن امکانات بهداشتی ) توالت و حمام( در هر سرویس
در اتاقهای خصوصی یك سرویس در هر اتاق، در اتاقهای عمومی یك سرویس به ازای هر 8 بیمار، برای کارکنان به ازای هر 30 نفر یك دستگاه توالات بارای ماردان و یاك
دستگاه توالت برای زنان به صورت مجزا در نظر گرفته شود. سرویسهای بهداشتی دارای کاسه توالت سالم و بدون تر خوردگی باه رناگ روشان دارای فالاش تاناك، تهویاه
مناسب و روشنایی مناسب باشند، دستگیره حمایتی و فضای فیزیکی مناسب در سرویسهای بهداشتی حداقل ابعاد 2 متر در 2 متر برای استفاده با ویلچر، فضای خاالی بادون
مانع دایرهای شکل به قطر 150 سانتیمتر برای چرخش 180 درجهی صندلی چرخدار، عدم وجود اختلاف ارتفاع در کف سرویس بهداشتی حتی در قسامت ورودی نسابت باه
کف طبقه، همچنین پیش بینی ميلی برای آویز سرم، نصب توالت فرنگی برای بیماران، مراجعین کم توان و ناتوان کاسه توالت فرنگی به ارتفاع 45 سانتیمتر از کف و باا فاصاله
حداقل 40 سانتی متر از روشویی و یا دیگر موانع مجاور )به جز دستگیره افقی(، وجود کاسه روشویی در فضایی با حداقل ابعاد 90 در 120 سانتیمتر تا امکان دسترسی از رو به
رو را فراهم نماید ضروری است. حداقل فاصلهی لبهی جانبی کاسه روشویی تا دیوار یا هر مانع دیگر، 20 سانتیمتر است. ارتفاع مناسب لبهی بالایی روشویی برای فارد نشساته
روی ویلچر، 85 سانتی متر فضای آزاد )بدون قرار گیری کابینت( با ارتفاع 70 سانتی متر از کف تا زیر لبهی کاسهی روشویی برای قرارگرفتن زانو است. عمق این فضا در قسمت
زانو 20 سانتیمتر و در قسمت نو پا، 45 سانتیمتر باشد. امکانات بهداشتی حداقل شامل صابون مایع، تجهیزات خشك کردن دستها و دستمال کاغذی ترجیيا رولی و سطل
درب دار پدالی است. امکان بازنمودن درب توالت/ حمام از بیرون بایستی در اتاق بیماران پیش بینی شده باشد.

 وجود گواهینامه معتبر پایان دورة آموزشی بهداشت اصناف برای کارکنان تهیه، توزیع و فروش موادِ غذایی و مدیریت پسماند
 وجود گواهینامه دوره ویژه پسماند برای کارکنان خدمات مرتبط با پسماند
 عدم بکارگیری کارکنان پسماند در مراحل تهیه، توزیع، طبخ، سرو و فروش مواد غذایی در فرایند مدیریت پسماند و بالعکس
اخذ گواهینامه بر اساس دستورالعمل ها و قوانین بوده، از نظر زمان و مرجع صادر کننده معتبر می باشد. تصویر گواهینامه دوره آموزشی بهداشت اصناف در واحدهای تهیه،
توزیع و فروش موادِ غذایی و مدیریت پسماند نصب شده است.

 وجود برنامه مدون برای کنترل حشرات و جانوران موذی با استفاده از روش های تلفیقی
 اولویت بخشی به استفاده از روش تلفیقی با هدف کنترل طولانی مدت نسبت به روش های شیمیایی
استفاده از روشهای تلفیقی با هدف کنترل طولانی مدت، و نه از بین بردن موقت حشرات و جانوران موذی صورت میپذیرد. روش های تلفیقی از قبیل به سازی محیط، کنترل
فیزیکی، ایجاد موانع در راه های ورود کنترل حشرات و جانوران، استفاده از مصالح مناسب، ترمیم شکاف دیوار، کف و سقف است. برنامه کنترل با تاکید و اولویت بر بخش ها و
واحدهایی از قبیل آشپزخانه، رختشویخانه، استریلیزاسیون مرکزی، اتاق عمل، انبارها، محل انجام فعالیتهای ساختمانی، سرویس های بهداشتی و حمام تدوین شود. در صورت
استفاده از روشهای شیمیایی و ضرورت سم پاشی، بایستی اطلاعات فرمولاسیون سموم مورد استفاده، نوع ماده موثر و غلظت مورد نیاز مصرف، نحوه کاربرد، پادزهر هر یك از
سموم مورد استفاده مشخص شده و دستورالعمل اقدامات احتیاطی لازم در مواجهه با سموم مورد استفاده در بیمارستان بر اساس کتاب کنترل ناقلین بیماری ها و عوامل
محیطی مرتبط با آنها و ضوابط شرکت های خدماتی مبارزه با حشرات و جانوران موذی در اماکن عمومی و خانگی، تهیه و در دسترس کارکنان مرتبط قرار گیرد.

 انطباق سامانه های تهویه در بخش ها/ واحدهای مختلف با الزامات بهداشتی مربوط
 وجود برنامه مدون برای ارزیابی تهویه در بخش ها/ واحدها
 برنامه ریزی و انجام اقدامات اصلاحی موثر بر اساس نتایج ارزیابی تهویه در بیمارستان
ارزیابی تهویه در بخش ها/ واحدها براساس چك لیست بازرسی بهداشتی از نگهداری سیستم تهویه برنامه ریزی و انجام شود. در صورت وجود اتاق ایزوله تنفسی ، فشار منفی
برقرار باشد. گردش/ تغییر هوای اتاق ایزوله تنفسی بیش و یا مساوی 12 بار در ساعت باشد. بالای درب ورودی، دستگاه فشارسنج نصب باشد. تغییرات فشار داخل اتاق موجب
فعال شدن آلارم و اطلاع مسئول بخش شود. در صورت وجود اتاق ایزوله حفاظتی فشار مثبت برقرار باشد. گردش/تغییر هوای اتاق ایزوله حفاظتی/بیش و یا مسااوی 12 باار در
ساعت صورت میگیرد. حفاظتی بالای درب ورودی، دستگاه فشارسنج نصب شده باشد و در صورت وجود اتاق ایزوله حفاظتی تغییرات فشار داخل اتاق موجب فعال شدن آلارم و
اطلاع به مسئول بخش شود. هوای ورودی اتاق عمل از طریق دمنده ای واجد فیلتر هوا که به صورت مربع شکل در سقف اتاق عمل و بالای تخت عمل واقع گردیده اند، به
صورت جریان تیغه ای تامین شود.گردش/تغییر هوای اتاق/ اتاقهای عمل بیش /مساوی 20 بار در ساعت صورت پذیرد. دهانه خروجی مکش اتاق/ اتاقهای عمل مستقیم به
خارج باز نشود. گردش/تغییر هوای اتاق تریاژ بیش و یا مساوی 12 بار در ساعت صورت پذیرد. همچنین فشار فضا/ اتاق تریاژ منفی است. گاردش/ تغییار هاوای فضاای انتظاار
بخش اورژانس و درمانگاه بیمارستان بیش و یا مساوی 12 بار در ساعت صورت پذیرد. فشار هوای کریدورهای عمومی بیمارستان منفی است. فشار هوای داروخانه مثبت اسات .
گردش/تغییر هوای داروخانه/اتاق دارو بیش و یا مساوی 4 بار در ساعت صورت پذیرد. فشار هوای آزمایشگاه منفی است. در واحد استریلیزاسایون مرکزی فشار هوای فضای
استریل مثبت است. گردش/ تغییر هوای فضای واحد استریلیزاسیون مرکزی بیش و یا مساوی 10 بار در ساعت صورت پذیرد و جریان هوا از فضای استریل به سمت فضای تمیز
و کثیف برقرار باشد. تمیز کردن دریچه خروجی به منظور پیشگیری از انسداد و شتاب منفی جریان هوا و بازرسی چشمی فیلتر به منظور تایید درزگیری مناسب و عدم وجود
سوراخ انجام شود. فیلترها به شکل مناسب نصب شده باشند و سیستم مورد استفاده میزان جریان تهویه مورد نیاز برای هر اتاق را فراهم نماید. دسترسی به سیستم تهویه ایمن
و آسان باشد. دستگاه تامین کننده هوا دارای حداقل استانداردها بوده و حاوی ماده یا اجزایی باشد که باعث تقویت رشد میکروارگانیسمها نشود. برای جلوگیری از ورود حشرات
موذی در داخل کانال ورودی و خروجی از یك مش با منافذ 6 الی 12 میلی متر استفاده شود. فیلترها به طور مطمئن نصب شده و به گونه ای در قاب خود قرار گیرند که فاقد
هرگونه درز و شکافی باشد و از هرگونه جریان جانبی نیز جلوگیری شود. همچنین ميل نصب فیلتر به گونه ای باشد که دسترسی آسان به فیلتر برای پاکسازی، حذف یا
جایگزینی آن فراهم باشد. بخش هایی که فیلتر هوا دارند قابل تعویض بوده و فاقد هرگونه درز باشند. همچنین فیلترهای هوا بر اساس کاتالوگ های سازنده تعویض شود.
واحدهای تامین هوا از دسترسی های غیر مجاز محافظت شود. واحدهای تامین هوا بر روی پشت بام مسیر دسترسی دائمی و ایمن داشته باشند. تمامی اجزا واحدهای تامین هوا
برای بازرسی روزانه به آسانی قابل دسترس باشند. بر اساس راهنمای تهویه در بیمارستان، ابلاغی وزارت بهداشت ارزیابی های تهویه بخشها /واحدها انجام شود و گزارش آن باه
کمیته مرتبط ارائه شده و در صورت لزوم اقدام اصلاحی/ برنامه بهبود تدوین و اجرا شود و مسئول بهداشت ميیط بیمارستان بر اجرای آن نظارت نماید.

 وجود برنامه مدون برای ارزیابی وضعیت بهداشتی بخش ها /واحدهای بیمارستان
 برنامه ریزی و انجام اقدامات اصلاحی موثر بر اساس نتایج ارزیابی وضعیت بهداشتی در بیمارستان
وضعیت بهداشت محیط بخش ها/ واحدهای بیمارستان به صورت مدون و منظم و در فواصل زمانی تعیین شده بر حسب نوع فعالیت در بخشها /واحدهای مختلف بیمارستان با
استفاده از چك لیست های مرتبط ارزیابی شود. ارزیابی با تجهیزات پرتابل مورد نیاز صورت گرفته و نتایج ترجیيا به صورت الکترونیك مستند شود. نتایج ارزیاابی ها در کمیته
مرتبط گزارش و در صورت نیاز اقدام اصلاحی/برنامه بهبود کیفیت تدوین و اجرا شود.

 اطلاع رسانی هماهنگی هرگونه ساخت و ساز به واحد بهداشت بیمارستان
 وجود برنامه مدون برای کاهش آلاینده های ناشی از ساخت و ساز همزمان با ارائه خدمت به مراجعین/ بیماران
 کنترل هرگونه الاینده ناشی از ساخت و ساز در بیمارستان
برای جلوگیری و کاهش مخاطرات و آلاینده های ناشی از ساخت و ساز در بیمارستان کارگران مربوطه قبل از شروع بکار، آموزش های لازم را دیده و توجیه شوند. محل های
ساخت و ساز، راه ها و درب های منتهی به ساخت و ساز مسدود شوند، محل های مذکور از طریق حصار کشی، تخلیه بخش و … تا حد امکان ایزوله شود. همچنین حدود زمان
لازم برای اجرای هر پروژه تعیین شود. ترجیيا از موادی که نخاله ساختمانی کمتری تولید میکند استفاده شود و نخاله های ساختمانی در حداقل زمان ممکان باه خاارج از
بیمارستان انتقال یابند، روشهای جلوگیری از تولید گرد و خا بکارگرفته شود، با هدف کنترل عوامل آلاینده های ناشی ساخت و ساز لازم است مسئول بهداشت محیط بر
فعالیت های پیمانکاران و سازندگان نظارت داشته باشد.

 اطلاع رسانی ممنوعیت استعمال دخانیات در تمامی بخش ها/ واحدها/ راهروهای بیمارستان
 نظارت میدانی بر رعایت قانون ممنوعیت استعمال دخانیات و انجام اقدامات اصلاحی در موارد عدم انطباق
اطلاع رسانی ممنوعیت استعمال دخانیات با ابزارو تابلوها در تمامی بخش ها و واحدها و مکان های رفت و امد مراجعین و بیماران در فضاهایی درمعرض دید نصب شده است.
رعایت ممنوعیت استعمال دخانیات در تمامی بخشها/ واحدها/ راهروهای بیمارستان بر اساس ماده 7 آیین نامه اجرایی قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب
شورای اسلامی مورخ 15 / 06 / 1385 رعایت می شود. در بیمارستان های روانپزشکی و بخشهای روانپزشکی اتاق سیگار با امکانات و تجهیزات لازم شامل هواکش قوی ، عدم
وجود مواد اشتعال زا، وجود سیستم اطفای حریق، برای سیگار کشیدن بیماران این بخش اختصاص داده شود.

 اطلاع رسانی ممنوعیت استعمال دخانیات در تمامی بخش ها/ واحدها/ راهروهای بیمارستان
 تامین تمامی الزامات ساختاری بیمارستان بدون دخانیات
 اخذ تاییدیه برای بیمارستان بدون دخانیات از مراجع ذیربط
 عدم استعمال دخانیات در تمامی بخش ها/ واحدها/ راهروهای بیمارستان توسط مراجعین/بیماران و کارکنان
نظارت میدانی بر رعایت قانون ممنوعیت استعمال دخانیات و انجام اقدامات اصلاحی در موارد عدم انطباق لازم است. اما بیمارستان بدون دخانیات بایستی تمامی قوانین مرتبط
با این اعتبار مهم را پیاده سازی نموده و از از مراجع ذیربط گواهی نامه بیمارستان بدون دخانیات دریافت نماید.
 درصورت اخذ این گواهی تعدادی از استانداردهای ارتقای سلامت کارکنان و بیماران و محیط زیست نیز مثبت ارزیابی خواهد شد.

الف- 6 – 2 – 1 مواد غذایی مجاز، از مراکز معتبر با رعایت اصول بهداشتی تهیه و مطابق ضوابط بهداشتی به بیمارستان حمل میشود. سطح یك
 استفاده از مواد اولیه غذایی سالم و بهداشتی
 دارا بودن پروانه ساخت و شناسه نظارت از وزارت بهداشت برای مواد اولیه غذایی
 حمل و نقل مواد اولیه غذایی با رعایت اصول بهداشتی
 نظارت کارشناس مسئول بهداشت محیط بر تهیه مواد اولیه غذایی و انجام اقدامات اصلاحی در صورت لزوم
مواد اولیه غذایی که از نظر فیزیکی درجه حرارت نامناسب، شیمیایی فلزات سنگین،کودهای شیمیایی و سموم کشاورزی و میکروبی باکتری ها و سموم آنها و قارچ ها
مشکلی نداشته باشد. از مواد غذایی بسته بندی مجاز دارای اطلاعات نام محصول، ترکیبات، آدرس کارخانه یا کارگاه، شماره پروانه ساخت یا کد بهداشتی از وزارت بهداشت،
تاریخ تولید و انقضا و محصولات واحدهای تولیدی دارای پروانه معتبر بهداشتی استفاده شود. سبزیجات و صیفی جات و میوه ها از مراکز تهیه و توزیع معتبر تهیه شود. مواد
اولیه غذایی که مشمول دریافت پروانه ساخت و شناسه نظارت از وزارت بهداشت دارای پروانه ساخت و شناسه نظارت هستند. حمل و نقل مواد اولیه غذایی به وسیله وسایط
نقلیه مخصوص حمل و نقل مواد غذایی دارای مجوز درج شده بر روی وسیله نقلیه به صورت برچسب مواد اولیه غذایی به وسیله وسایط نقلیه مخصو ص حمل و نقل مواد غذایی
دارای شماره مجوز درج شده بر روی وسیله نقلیه به صورت برچسب صادره از معاونت بهداشتی،مطابق آیین نامه اجرایی ابلاغی وزارت بهداشت حمال شوند. لازم است پروانه
بهداشتی صادر شده از سوی معاونت بهداشتی و اعتبار پروانه بهداشتی بررسی شود. همچنین سازو کاری برای ثبت، نظارت و بررسی پروانه تمامی وسایط نقلیه مخصوص حمل و نقل مواد غذایی در تمام ساعات شبانه روز که به بیمارستان جهت بارگیری یا تخلیه بار مراجعه میکنند توسط بیمارستان تدوین شده و در واحد بهداشت محیط وجود
داشته باشد.
 ملا اجرای این استاندارد قانون ماده 13 مواد خوردنی، آشامیدنی،آرایشی و بهداشتی و آیین نامه اجرایی آن و دستورالعمل اجرایی بازرسی بهداشتی از مراکز تهیه، تولید،
توزیع، نگهداری، حمل و نقل و فروش مواد خوردنی و آشامیدنی به شماره 18039209 است.

 وجود انبار/ سردخانه های اختصاصی برای نگهداری مواد غذایی با شرایط بهداشتی
 وجود مکانیسم های ایمن برای ورود و خروج به سردخانه ها
 نگهداری و انبارش مواد اولیه غذایی در انبار/ سردخانه با رعایت اصول بهداشتی
در تمام یخچال ها و فریزرهای نگهداری مواد غذایی، دماسنج وجود داشته و روزانه درجه حرارت یخچال ها/ فریزرها و سردخانه های نگهداری مواد غذایی در دو نوبت صبح و عصر
کنترل و ثبت شود. مکانیسم های ایمن و تمام خودکار برای ورود و خروج به یخچال ها و فریزرها و سردخانه ها وجود داشته و درب یخچال از خارج قفل نشود و داخل یخچال
کلیدی جهت توقف سرد کننده باشد. مکانیسم عملکرد قفل در تمام سردخانه ا باید از داخل و خارج، قابل باز شدن باشند . تمام مواد و فراورده های مواد غذایی بالاتر از سطح
زمین و جدا از مواد شوینده نگهداری می شود، برای مواد غذایی پالت و قفسه بندی وجود دارد . مواد غذایی پخته و خام و مواد غذایی شسته شده و شسته نشده جدا از هم
نگهداری شود. زنجیره سرد و گرم به تناسب مواد غذایی رعایت شده، مواد غذایی فاسد شدنی در یخچال و یا سردخانه قرار گیرد، مواد غذایی فاسد شدنی نباید بیش از دو
ساعت در محدوده دمای بین 5 تا 60 درجه سلسیوس نگهداری شود و لازم است در دمای پایین تر از 5 درجه و بالاتر از 60 درجه سلسیوس در شرایط پخت نگهدار ی شود.
برای تامین و افزایش ایمنی، تجهیزاتی از قبیل سیستم هشدار اعلام خطر / آژیر نیز میتوان در سردخانه استفاده کرد.
 مشخصات سردخانه مواد غذایی باید با استاندارد ملی شماره 16 – 1899 “آیین کار تاسیسات، تجهیزات فنی بهداشت و نگهداری سردخانه مواد غذائی

 رعایت مسیرهای کثیف و تمیز در چیدمان ساختار و اجزای آشپزخانه
 رعایت مسیرهای کثیف و تمیز در چیدمان فرایندهای کاری شپزخانه
 استفاده از امکانات و تسهیلات لازم برای جلوگیری از انتقال آلودگی در مسیرهای آشپزخانه
 محدودیت تردد و ممنوعیت ورود افراد متفرقه به داخل آشپزخانه
برای جلوگیری از انتقال آلودگی توالی استقرار فضای انبار، سردخانه، محل آماده سازی، محل پخت، محل توزیع و ظرفشویی به نحوی است که مسیر یك طرفه تمیز به کثیف
رعایت می شود. از امکانات و تسهیلات لازم برای جلوگیری از انتقال آلودگی از کفش ها از قبیل وجود خط قرمز، کفش مخصوص آشپزخانه،جا کفشی، در ابتدای ورودی به
واحدهایی نظیر محل طبخ و سرد خانه در ابتدای ورودی به واحدهایی نظیر محل طبخ و سردخانه مواد غذایی استفاده میشود. محدودیت تردد برنامه ریزی شده و از ورود افراد
متفرقه به داخل آشپزخانه جلوگیری شود.

 وجود ابزار، لوازم و ظروف دارای شرایط بهداشتی متناسب با فعالیت آشپزخانه
 آماده سازی، طبخ مواد غذایی با رعایت اصول بهداشتی
ابزار، لوازم و ظروف سالم بدون شکستگی، زنگ زدگی و دارای جنس مورد تایید وزارت بهداشت، مطابق با مواد 25 الی 28 و سایر بندهای مرتبط در دستورالعمل اجرایی
بازرسی بهداشت از مراکز تهیه، تولید، توزیع و نگهداری، حمل و نقل و فروش مواد خوردنی و آشامیدنی باشد. میوه و سبزیجات خام مصرفی بایستی مطابق دستورالعمل سالم
سازی سبزیجات آماده مصرف شوند. سالم سازی میوه و سبزیجات در چهار مرحله شامل شستشو، انگل زدایی، گندزدایی و شستشوی نهایی با آب است. برای این منظور
تجهیزات و مواد لازم در آشپزخانه موجود باشد. طبخ غذا در فضای مجزا از ميل آماده سازی صورت پذیرد. آماده سازی مواد مصرفی جهت تهیه غذا مطابق دستورالعمل های
ابلاغی وزارت بهداشت انجام شود. آماده سازی مواد غذایی شامل یخ زدایی مواد پروتئینی، سرد کردن و گرم کردن مواد غذایی آماده مصرف به صورت بهداشتی است. برای این
منظور تجهیزات مورد نیاز برای آماده سازی مواد مصرفی موجود باشد 1

 تدوین دستورالعمل ” نحوه حفظ رنجیره سرد و گرم با رعایت اصول بهداشتی در مراحل توزیع و سرو غذا” با حداقل های مورد انتظار
 آگاهی کارکنان مرتبط در زمینه دستورالعمل
 توزیع و سرو غذا رعایت اصول بهداشتی و حفظ رنجیره سرد و گرم
حمل و نقل و سرو غذا بر بالین بیماران با رعایت شرایط بهداشتی استفاده از ظروف یك بار مصرف برای سرو غذای بیماران اتاق های ایزوله، واحدهای عفونی و بخش های ویژه و
اورژانس الزامی است. در مورد سایر بیماران با تشخیص بیمارستان است. ظروف و وسایل یکبار مصرف سالم، تمیز، عاری از رگه و سوراخ ریز ذرات یا اجسام خارجی، خراش،
پارگی، جمع شدگی، لبه های تیز، بو و حباب باشد و دارای پروانه ساخت یا پروانه ورود به کشور معتبر باشد. متناسب با نوع پروانه برای مواد غذایی سرد یا گرم بوده و در داخل
کیسه های تمیز و مستحکم و در بسته و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری میشود. بیمارستان از ترالی های گرم خانه دار مخصوص توزیع غذا یا آسانسورهای مخصوص
حمل مستقیم غذا از آشپزخانه به داخل بخشها برخوردار باشد. کنترل تصادفی و دقیق درجه حرارت غذا به روشی بهداشتی توسط مسئول واحد بهداشت محیط برنامه ریزی و
انجام شود. شرایط برای تامین زنجیره گرم و رسیدن به دمای بالای 60 درجه سلسیوس از مرحله تولید تا زمانی که مواد خوردنی و آشامیدنی به دست مصرف کننده میرسد،
فراهم شود. اقدامات و تجهیزات لازم برای تامین زنجیره سرد و رسیدن به دمای پایین تر از 5 درجه سلسیوس از مرحله تولید تا زمانی که مواد خوردنی و آشامیدنی به دست
مصرف کننده می رسد، فراهم شود. استفاده از آسانسور مخصوص حمل غذا در بیمارستان برای تامین زنجیره گرم توصیه میشود..

 دریافت کارت معاینه پزشکی معتبر برای کارکنان تهیه، توزیع و فروش موادِ غذایی
 عدم بکارگیری کارکنان شاغل در مراحل مختلف مدیریت پسماند در فرایندهای تهیه مواد غذایی، طبخ، توزیع و سرو غذا
کارت معاینه پزشکی دارای اعتبار از نظر زمان و مرجع صادر کننده برای کارکنانی که در تهیه، توزیع و فروش موادِ غذایی در بیمارستان فعالیت دارند، دریافت شده است و
تصویر آن در محل آنها نصب شده باشد. در تمامی مراحل تهیه و توزیع موادِ غذایی کارکنان پسماند بکارگیری نمیشوند. و کارکنان فعال در مراحل تهیه توزیع مواد غذایی نیز
در فرایند مدیریت پسماند هیچگونه دخالتی نداشته باشند.

 شرایط بهداشتی آبدارخانه بخش ها و واحدهای مختلف مطابق آیین نامه و ضوابط ابلاغی وزارت بهداشت
 اطمینان از رعایت اصول ایمنی برای کارکنان و مراجعین استفاده کننده از امکانات آبدارخانه
نظافت و نگهداری آبدارخانه با رعایت اصول بهداشت و ایمنی بایستی داری تولیت و نظارت مستمر باشد. رعایت اصول ایمنی از جمله پیشگیری از سوختگی، برق گرفتگی و
سایر حوادث احتمالی بایستی کنترل شوند.

 مطابقت شرایط فیزیکی و محیطی سالن های غذاخوری و محل سرو غذا با شرایط بهداشتی
 رعایت اصول بهداشتی در مراحل سرو غذا
شرایط فیزیکی و محیطی از قبیل کف، دیوار، سقف، سیستم تهویه، درو پنجره و شرایط محیطی از قبیل دما رطوبت و نور و تهویه مطابق با دستورالعمل های مرتبط باشد. جهت
دسترسی به دستورالعمل های مرتبط با بهداشت به سایت مرکز سلامت محیط و کار به نشانی markazsalamat.behdasht.gov.ir یا معاونت های بهداشتی دانشگاه های علوم
پزشکی مراجعه شود.

 محل/ مکان و ساختار فیزیکی فروش مواد غذایی یا بوفه در داخل بیمارستان مطابق آیین نامه اجرایی ابلاغی وزارت بهداشت
 ارائه مواد غذایی و کالاهای مجاز مطابق ضوابط مربوط
جهت دسترسی به دستورالعمل های مرتبط با بهداشت به سایت مرکز سلامت محیط و کار به نشانی markazsalamat.behdasht.gov.ir یا معاونت های بهداشتی دانشگاه های
علوم پزشکی مراجعه شود.

 کیفیت فیزیکی آب مصرفی و ذخیره بیمارستان مطابق استانداردهای ملی و بهداشتی است.
 کیفیت شیمیایی آب مصرفی و ذخیره بیمارستان مطابق استانداردهای ملی و بهداشتی است.
 کیفیت بیولوژیکی آب مصرفی و ذخیره بیمارستان مطابق استانداردهای ملی و بهداشتی است.
متغیرهای فیزیکی شامل جامدات معلق،کدورت، طعم، بو و درجه حرارت خصوصیاتی هستند که بوسیله حواس بینایی، لامسه، چشایی و بویاایی قابال تشاخیص اسات . مخازن
اختصاصی آب با گردش دائم و ذخیره آب مورد نیاز بیمارستان حداقل برای 24 ساعت وجود داشته و آزمایشات لازم با تناوب زمانی تعیین شده انجام شود. کیت کلرسنج و
معرفهای مورد تایید وزارت بهداشت با تاریخ مصرف معتبر برای انجام کلر سنجی حداقل در سه نقطه به صورت روزانه و متناوب، همچنین کلرسنجی روزانه کلر آزاد باقیمانده
آب مخزن ذخیره برنامه ریزی و انجام شود. نتایج کلرسنجی بایستی با استاندارد مطابقت داشته و در صورت عدم تطابق نتایج با استاندارد ملی 1053 حتی در یك مورد، پیگیری
و اقدام اصلاحی انجام شود. نمونه برداری آزمایشات شیمیایی حداقل هرشش ماه یك بار انجام و سوابق آزمایشات شیمیایی آب شش ماهه موجود باشد. برای نمونه برداری
شیمیایی از دستورالعمل تواتر نمونه برداری برای آزمونهای شیمیایی در شبکه توزیع آب آشامیدنی اعلام شده از سوی معاونت بهداشت استفاده شود و حداقل دو بار در سال
ارزیابی کیفیت شیمیایی آزمایش شود. نمونه برداری آزمایشات میکروبی حداقل در هر ماه یك بار انجام شود و سوابق آزمایشات میکروبی برای تمامی ماه های سال موجود باشد.
بر اساس استاندارد شماره 4208 تيت عنوان “کیفیت آب نمونه برداری از آب برای آزمون های میکروبی”حداقل تعداد نمونه برای آزمون باکتریهای نشانگر آلودگی مدفوعی –
برای جمعیت کمتر از 5000 نفر 12 نمونه در سال در نظر گرفته شده است. سوابق حداقل 12 نمونه در سال وجود داشته باشد. تمامی نتایج انجام آزمایشاات میکروبی و
شیمیایی با استاندارد ملی 1011 و 1053 و 4207 مطابقت داشته و در صورت عدم تطابق نتایج آزمایشات میکروبی و شیمیایی باا استاندارد، پیگیری و مداخلات اصلاحی
صورت میگیرد. جهت دسترسی به دستورالعمل های مرتبط با بهداشت به سایت مرکز سلامت محیط و کار به نشانی markazsalamat.behdasht.gov.ir یا معاونت های
بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی مراجعه شود.

 تطابق عملکرد مدیریت فاضلاب بیمارستان با استانداردهای مرتبط
 تطابق نتایج آزمایشات خروجی فاضلاب بیمارستانی با استانداردهای مرتبط
وضعیت مدیریت فاضلاب بیمارستان و عملکرد کارکنان مرتبط با تفاهم نامه وزارت نیرو و وزارت بهداشت و راهنمای کشوری مدیریت فاضلاب بیمارستانی مطب دقت داشته و
طبق این تقاهم نامه بیمارستان دارای تصفیه خانه فعال فاضلاب، متناسب با تخت های بیمارستان میباشد یا در صورت وجود شبکه جمع آوری متصل به تصفیه خانه فعال و
کارآمد فاضلاب شهری، به شبکه فوق متصل است. کارکنان مرتبط از مفاد تفاهم نامه مشتر وزارت نیرو و وزارت بهداشت و راهنمای کشوری مدیریت فاضلاب بیمارستانی از
قبیل عدم تخلیه مواد شیمیایی خطرناک ، داروهای خطرناک ، داروهای رادیواکتیو در بیمارستان آگاهی دارناد و رعایت می کنند. نتایج آزمایشات پساب خروجی فاضلاب
بیمارستانی با استانداردهای سازمان حفاظت ميیط زیست مطابقت داشته و در صورت عدم تطابق با استاندارد پیگیری و اقدامات اصلاحی صورت می گیرد. در صورت وجود
تصفیه خانه، استاندارد خروجی و تواتر نمونه برداری فاضلاب بیمارستانی رعایت شود. در صورت اتصال به اگو، تصویر قرارداد یا مستندات اشترا فاضلاب قبال ارائه و در
دسترس باشد. سیستم جمع آوری، تصفیه و دفع فاضلاب به نحوی است که بدبو و بد منظره نبوده و موجب جلب و تکثیر حشرات و حیوانات موذی نشود.

 پیش بینی روش های مراقبت از پسماندهای پزشکی از مرحله تولید تا امحا ، بی خطر سازی و دفع در خصوص عدم ورود به فرایندهای بازیافت
 عدم بازیافت هر گونه پسماند پزشکی در بیمارستان
مقدمه و گام اول رعایت ممنوعیت بازیافت پسماند پزشکی وجود نظارت های دقیق و مستمر بر روند نگهداری، حمل و نقل، بی خطر سازی و دفع بهداشتی پسماندهای پزشکی
توسط کارشناس بهداشت با مشارکت سایر مدیران و مسئولان است.

 تفکیك در مبدا پسماندهای عادی بر اساس ضوابط مربوط، کدبندی رنگی و برچسب گذاری
 دفع پسماندهای عادی بر اساس ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
پسماندهای عادی، ناشی از کارکردهای خانه داری و مدیریت اجرایی مراکز است که شامل پسماندهای آشپزخانه، آبدارخانه، قسمت اداری مالی، ایستگاه های پرستاری، باغبانی و
پسماندهای بیخطر شده است.
امکانات و تسهیلات لازم جهت جمع آوری انواع پسماند عادی از قبیل سطل های آبی و کیسه های با رنگ بندی مشکی، با رعایت اصول و الزامات “ضوابط و روشهای مدیریت
اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته ” تامین شود. دفع پسماندهای عادی بر اساس قرارداد معتبر با شهرداری انجام شود . ویژگی های برچسب گذاری مطابق ماده
33 ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته است. پسماندهای عادی در کیسه های پلاستیکی مقاوم و به رنگ مشکی با برچسب پسماند
عادی جمع آوری میشود. در صورت مخلوط شدن پسماند عادی با یکی از پسماندهای عفونی، شیمیایی، رادیواکتیو و نظایر آن خارج کردن آن ممنوع بوده و پسماند غیر عادی
ميسوب میشود. درخصوص وضعیت پسماندهای ایستگاه پرستاری بخش دیالیز و اورژانس و قسمت اداری آزمایشگاه مانند سایر ایستگاههای پرستاری، در صورتیکه قرار دادن
کیسه های پسماند عادی در ایستگاه های پرستاری باعث اختلال در فرآیند تفکیك نشود، پسماندهای تولید شده در این قسمت ها عادی و سایر پسماند بخشهای فوق مطابق
پسماند پزشکی ویژه مدیریت میشوند.
 تفکیك در مبدا پسماند عادی در بیمارستان با رعایت اصول و الزامات” ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته” و بر اساس دستور
کار یکسان سازی و رفع ابهامات اجرای “ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته به شماره 16384 / 306 د مورخ 07 / 10 / 94 و سایر
بخشنامه های مرکز سلامت محیط و کار برنامه ریزی و انجام میشود.

 تفکیك در مبدا پسماندهای عفونی بر اساس ضوابط مربوط، کدبندی رنگی و برچسب گذاری
 دفع پسماندهای عفونی بر اساس ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
پسماند عفونی حاوی عوامل زنده بیماری زا باکتری، ویروس، انگل و یا قارچ به مقدار و با کیفیتی که بتوانند در میزبان حساس موجب بیماری شوند، است.
پسماندهای عفونی درکیسه های پلاستیکی مقاوم و به رنگ زرد با برچسب پسماند عفونی جمع آوری و در سطل ها و یا کانتینرهای زردرنگ نگهداری میشوند. ظروف نگهداری
و ظروف جمع آوری پسماندهای عفونی کیسه و سطل زرد در اتاق بیماران، راهروها و سالن های عمومی به جز در بخشهای مشخص شده در دستورالعمل یکسان سازی قرار
نمیگیرند. پسماندهای اتاق های عمل، اتاقهای ایزوله، بخش دیالیز، بخش اورژانس و آزمایشگاه، عفونی محسوب شده و در این بخش ها کیسه و سطل زرد استفاده میشود و از
قرار دادن ظروف برای پسماندهای عادی خودداری شود. در بخش های درمانی تشخیصی بیمارستانهای سوانح سوختگی و بخش های سوختگی تمامی پسماندها عفونی –
محسوب میشوند. بی خطر سازی، تصفیه و دفع بهداشتی پسماندهای عفونی مطابق ضوابط ابلاغی توسط دستگاه بی خطر ساز فعال و با حجم متناسب مقدار پسماند عفونی و
تیز و برنده تولیدی دارای مجوز معتبر از سازمان غذا و دارو انجام میشود.
 تفکیك در مبدا پسماند عفونی در بیمارستان با رعایت اصول و الزامات” ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته” و بر اساس
دستورکار یکسان سازی و رفع ابهامات اجرای “ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته به شماره 16384 / 306 د مورخ 07 / 10 / 94 و سایر
بخشنامه های مرکز سلامت محیط و کار برنامه ریزی و انجام میشود.

 تفکیك در مبدا پسماندهای تیز و برنده بر اساس ضوابط مربوط، کدبندی رنگی و برچسب گذاری
 دفع پسماندهای تیز و برنده بر اساس ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
اجسام تیز و برنده اقلامی هستند که میتوانند موجب زخم، بریدگی یا سوراخ شدگی شوند این اجسام شامل سوزن ها، سوزنهای زیرجلدی، تیغه چاقوی جراحی و دیگر تیغه ها،
چاقو، ست انفوزیون، اره ها، شیشه شکسته ها، لام و لامل و سایر اقلام شیشه ای ازمایشگاه و ناخن بیماران و هر شیئی برنده است. اجسام تیز و برنده ممکن است عفونی یا غیر
عفونی باشند اما در هر دو شکل به عنوان پسماندهای به شدت تهدید کننده سلامتی به شمار می آیند.
پسماندهای تیزو برنده در ظروف مستيکم و ایمن 1 استاندارد زرد رنگ با درب قرمز رنگ و برچسب پسماند تیز و برنده دارای خطر زیستی جمع آوری میشوند. ظروف
مستحکم و ایمن به آسانی سوراخ یا پاره نمیشود، درب آن به آسانی بسته و مهرو موم میگردد. دهانه ظرف باید به اندازه ای باشد که بتوان پسماند را بدون اعمال فشار دست،
در ظروف انداخت و خارج کردن آنها از ظرف ممکن نباشد، دیواره های ظرف نفوذ ناپذیر باشد و سیالات نتوانند از آن خارج شوند، پس از بستن درب، از عدم خروج مواد از آن
اطمینان حاصل شود، حمل و نقل ظرف آسان و راحت باشد، به هیچ عنوان از کیسه های پلاستیکی برای جمع آوری و نگهداری پسماندهای تیز و برنده استفاده نشود و مطابق
یا ماده 23 ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته جمع آوری شوند. ترالی ها به ظروف مستحکم و ایمن مجهز بوده و ظروف نگهداری
پسماندهای تیز وبرنده و ظروف جمع آوری پسماند تیز و برنده در اتاق بیماران، راهروها و سالن های عمومی به جز در بخشهای مشخص شده در دستورالعمل یکسان سازی
قرار نمیگیرند. همچنین نصب ظروف مستحکم و ایمن برای پسماندهای تیز و برنده در اتاق های بستری و تحت نظر مانند اورژانس، ممنوع است. امکانات مذکور در موارد لزوم
به همراه ترالی به بالین بیمار آورده میشود. پسماندهای تیز و برنده این مکانها درداخل ظروف مستحکم و ایمن که با ترالی توسط ارائه دهنده خدمت درمانی به اتاق آورده
میشود، جمع آوری میشوند. در بخشهای ویژه و اتاق ایزوله، اتاق خونگیری آزمایشگاه و اتاق عمل به جز بخش های دیالیز، مراقبت های ویژه قلب و مراقبت های ویژه کودکان،
در یونیت هر بیمار میتوان ظروف مستيکم و ایمن برای پسماندهای تیز و برنده در محل مناسب به صورت ثابت و فیکس شده مورد استفاده قرار داد. پس از پر شدن 4 / 3
ظروف مستيکم و ایمن جمع آوری و به محل تعیین شده برای ذخیره موقت پسماند حمل شده، و سپس بی خطر سازی شوند. سوزن سرنگ نبایستی مجدداً درپوش گذاری 2
شود و بایستی بدون هر گونه دستکاری داخل ظروف مستيکم و ایمن رها و جمع آوری شود. سوزن و سرنگ تواماً در ظروف مستيکم و ایمن جمع آوری شود. از جداسازی آن
اجتناب گردد. درمورد سوزن و سرنگ آزمایشهای تشخیص طبی مطابق پروتکل اجرایی خود عمل نمایند. سوزن ستسرم، جدا شده و در ظروف مستيکم و ایمن قرار گیرد.
مابقی ست سرم و باتل سرم به عنوان پسماند عفونی در نظر گرفته شده و مطابق پسماند عفونی مدیریت شوند.
 تفکیك در مبدا پسماند تیز و برنده در بیمارستان با رعایت اصول و الزامات” ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته” و بر اساس
دستور کار یکسان سازی و رفع ابهامات اجرای “ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته به شماره 16384 / 306 د مورخ 07 / 10 / 94 و سایر
بخشنامه های مرکز سلامت محیط و کار برنامه ریزی و انجام میشود.

 تفکیك در مبدا پسماندهای شیمیایی و دارویی بر اساس ضوابط مربوط، کدبندی رنگی و برچسب گذاری
 دفع پسماندهای شیمیایی و دارویی بر اساس ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
پسماندهای دارویی شامل داروهای تاریخ گذشته یا غیر لازم اقلامی که حاوی دارو و یا اقلامی که به دارو آلوده شدهاند مانند قوطی ها و شیشه های دارویی است که در صورت
آزاد شدن در محیط برای میط و انسان مضر خواهند بود. پسماندهای ژنوتوکسیك از جمله پسماندهای حاوی داروهای سایتوتوکسیك و سایر مواد شیمیایی با خصوصیات
سمی برای ژنها هستند. پسماندهای دارای فلزات سنگین شامل باتریها، ترمومترهای شکسته، سایر وسایل دارای جیوه برای اندازه گیری فشار خون، باتل های سرم در
صورتیکه حاوی داروهایح سایتوتوکسیك و خطرنا باشند نیز به عنوان پسماند شیمیایی و دارویی محسوب میشوند و بایستی مطابق پسماندهای مذکور مدیریت شوند.
پسماندهای شیمیایی و دارویی در کیسه های پلاستیکی مقاوم به رنگ سفید یا قهوه ای با برچسب پسماند شیمیایی و دارویای جماع آوری می شوند . روشهای مجاز دفاع
بهداشتی از قبیل محفظه سازی و نحوه استفاده و انعقاد قرارداد از شرکت و سایتهای دارای مجوز از معاونت بهداشتی جهت حمل و نقل و دفع بهداشتی پسماندهای شیمیایی
و دارویی با رعایت مفاد راهنمای مدیریت پسماندهای دارویی و شیمیایی در مراکز بهداشتی درمانی و ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای
وابسته تدوین و اجرا میشود.
 تفکیك در مبدا پسماند شیمیایی و دارویی در بیمارستان با رعایت اصول و الزامات ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته، دستور
کار یکسان سازی و رفع ابهامات اجرای “ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشاکی و پساماندهای وابساته باه شاماره 16384 / 306 د ماورخ 07 / 10 / 94 و
راهنمای مدیریت پسماندهای دارویی و شیمیایی در مراکز بهداشتی درمانی برنامه ریزی و انجام میشود.

 تفکیك در مبدا پسماندهای رادیواکتیو/ پرتوزا بر اساس ضوابط مربوط، کدبندی رنگی و برچسب گذاری
 دفع پسماندهای رادیواکتیو/ پرتوزا بر اساس ضوابط بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت
پسماندهای رادیواکتیو/ پرتوزا شامل داروهای شیمی درمانی، پسماندهای اقدامات تشخیصی و درمانی است.
تفکیك در مبدا پسماند رادیواکتیو/پرتوزا در بیمارستان بر اساس دستورالعمل پسمانداری سازمان انرژی اتمی و وزارت بهداشت برنامه ریزی و انجام میشود. همچنین لازم است
امکانات و تسهیلات لازم جهت جمع آوری پسماند رادیواکتیو/پرتوزا فراهم شده و کد بندی و برچسب گذاری پسماندهای تفکیك شده رادیواکتیو/پرتوزا رعایت شود.

 جمع آوری، نگهداری، حمل و نقل از بخشها /واحدها تا جایگاه موقت نگهداری
 وجود امکانات و تسهیلات لازم جهت جمع آوری و حمل و نقل بهداشتی
محل مناسب در بخش برای نگهداری، شستشو و گندزدایی سطل های زباله محل مذکور دارای شرایط بهداشتی شامل آب گرم و سرد، سیستم تهویه مناسب، متصل بودن به
سیستم فاضلاب بیمارستان، مجهز به کف شوی، شرایط بهداشتی دیوار و کف باشد. از محل مذکور جهت شستشو و گندزدایی سطل های زباله در بخش استفاده شود. امکانات و
تسهیلات لازم از قبیل کانتینر چرخ دار و یا چرخ دستی جهت جمع آوری و حمل و نقل بهداشتی و مناسب پسماند به تعداد کافی جهت انتقال پسماند به جایگاه موقت وجود
داشته و ترالی در انتهای بخش تعویض شود.
 مفاد دستور کار یکسان سازی و رفع ابهامات اجرای”ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته ” باه شاماره 16384 / 306 د ماورخ
7 / 10 / 94 و ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته رعایت شود.

 وجود محل نگهداری موقت پسماندها با شرایط بهداشتی
 شرایط نگهداری انواع پسماندها مطابق ضوابط مربوط
محل نگهداری موقت پسماندها دارای سرویس بهداشتی، حمام و دستشویی و محل استراحت با شرایط بهداشتی و مجزا برای کاربر دستگاه بی خطر ساز پسماند و استفاده
اختصاصی کاربر باشد. زمان نگهداری پسماندها در جایگاه، مطابق ماده 45 در شرایط آب و هوایی معتدل 72 ساعت در فصل سرد و 48 ساعت در فصال سارد و 24 ساعت در
فصل گرم، است. درصورت عدم امکان رعایت زمان نگهداری اتاقك نگهداری به سیستم خنك کننده مجهز گردد. پسماندها داخل بینها با رعایت کد بندی بدون انباشتگی
نگهداری شوند. رفع آلودگی و گندزدایی تمام تسهیلات، تجهیزات و ظروف نگهدارنده پسماندها مطابق ماده 30 ضوابط رعایت شود.

 تکمیل و ثبت اظهارنامه بی خطر سازی انواع پسماندهای عفونی
 تکمیل و ثبت اظهارنامه بی خطر سازی انواع پسماندهای تیز و برنده
اظهارنامه بیخطر سازی پسماندهای عفونی و تیز و برنده منظم به نتایج میکروبی ماهیانه تکمیل شود.
اظهار نامه دارای دو فرم است فرم شماره 1 توسط بیمارستان تکمیل و به امضا کارشناس بهداشت محیط، کارشناس تجهیزات پزشکی و رئیس بیمارستان میرسد. این فرم به
انضمام نتایج آزمون های میکروبی است که توسط آزمایشگاه بیمارستان یا آزمایشگاه معتمد ميیط زیست انجام داده است تکمیل و هرماه یکبار به مرکز بهداشت مربوطه ارسال
می شود. فرم شماره 2 پس از بررسی و احراز صحت فرم شماره 1 توسط مرکز بهداشت تکمیل و در پایان هر فصل به معاونت بهداشتی دانشگاه ارسال میشود.
 مطابق مفاد دستورالعمل تکمیل و ارائه اظهار نامه بی خطر سازی پسماندهای عفونی و نو تیز و برنده به شماره 1136 / 100 مورخ 10 / 8 / 90 وزارت بهداشت به مرکز/
شبکه بهداشت ارسال شود.

 تفکیك، جمع آوری، نگهداری، حمل و دفع اعضا و اندام قطع شده بدن
 تفکیك، جمع آوری، نگهداری، حمل و دفع جفت و جنین مرده
اعضا و اندام های قطع شده بدن و جنین مرده مطابق با “ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته” مجزا جمع آوری، بسته بندی و برای
دفع به آرامستان محل حمل شده و به روش تعیین شده و با رعایت احکام شرعی دفع میگردد .
 دفع جفت بر اساس دستور کار یکسان سازی و رفع ابهامات اجرای “ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته” به شماره 16384 / 306
د مورخ 7 / 10 / 94 انجام میگردد.

 جمع آوری تجهیزات پزشکی کاشتنی خارج شده از بدن بیماران با نظارت و مدیریت رئیس/ سرپرستار اتاق عمل
 امحا تجهیزات پزشکی کاشتنی خارج شده از بدن بیماران بر اساس دستورالعمل ابلاغی
 مفاد دستورالعمل مدیریت کاشتنی های مورد استفاده تهیه شده توسط سازمان غذا و دارد و به شماره ابلاغی 22350 / 306 د مورخ 7 / 12 / 95 رعایت شود.

 ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی دستگاه های غیرسوز بی خطر ساز پسماند
 ارزیابی عملکرد و پایش شیمیایی دستگاه های غیرسوز بی خطر ساز پسماند
 ارزیابی عملکرد و پایش مکانیکی دستگاه های غیرسوز بی خطر ساز پسماند
بازدید روزانه از عملکرد و پایش دستگاه بی خطر ساز انجام شود و نتایج ارزیابی ها در کمیته مرتبط مطرح و در صورت لزوم اقدام اصلاحی به عمل آید . همچنان لازم است
مستندات مربوط به کالیبراسیون دستگاه در سوابق نگهداری شود.
 مفاد دستورالعمل ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی، شیمیایی و مکانیکی دستگاه های غیرسوز بیخطر ساز پسماند به شماره 26667 / 300 مورخ 8 / 9 / 90 رعایت شود.

 تدوین برنامه عملیاتی مدیریت پسماندهای پزشکی
 اجرای برنامه عملیاتی مدیریت پسماندهای پزشکی
برنامه عملیاتی مدیریت پسماندهای پزشکی با توجه به مشکلات و اولویت های بومی بیمارستان تدوین میشود. اهداف این برنامه عملیاتی که همسو با برنامه استراتژیك تدوین
میشود شامل بهبود نحوه تفکیك، جمع آوری، حمل و نقل و نگهداری، بی خطرسازی و دفع نهایی، افزایش آگاهی و پایبندی کارکنان و به اصول مدیریت پساماند . مدیریت
حجم پسماندهای پزشکی و سایر اولویت های بومی بیمارستان است. این برنامه با توجه به ضوابط و روش های مدیریت اجرایای پساماندهای پزشاکی و پساماندهای وابسته و
راهنمای مدیریت پسماندهای شیمیایی و دارویی همسو با برنامه استراتژیك بیمارستان تدوین میشود. توصیه میشود انواع پسماندها به تفکیك روزانه وزن شده، فهرستی از
انواع پسماندهای پزشکی ویژه یا خطر نا شامل تمامی پسماندهای عفونی و زیان آور که به دلیل بالا بودن یکی از خواص خطرناک از قبیل سمیت، بیماری زایی، قابلیت انفجار
یا اشتعال، خورندگی و عوامل مشابه، نیاز به مدیریت خاص دارند با ذکر محل تولید آنها تهیه شود. فهرست مذکور به تفکیك ميل تولید در اختیار بخشها و واحدهای مربوطه
قرار گرفته و اقدامات احتیاطی لازم در خصوص مدیریت ایمن دفع آن انجام میشود. در خصوص کاهش میزان تولید پسماند و مدیریت انواع پسماند در بیمارستان لازم است
برنامه ریزی لازم به عمل آید. روش های کاهش میزان تولید پسماند از قبیل استفاده از لوازم یکبار مصرف، ترجیح بر استفاده از کالاهایی با تولید پسماند کمتر و غیر خطرناک و
هرگونه صرفه و صلاح دیگر ضمن رعایت دقیق و کامل موازین تفکیك پسماند قابل برنامه ریزی و اجرا است.

 وجود ساختارها و فضاهای فیزیکی رختشویخانه با اصول بهداشتی
تاسیسات آبرسانی و توزیع آب باید مطابق دستور العملهای ابلاغی مرکز سلامت محیط و کار و به تایید معاونت های بهداشتی دانشگاه / دانشکده برسد. 1 آب با فشار کافی و
درجه حرارت موردنیاز در تمام تاسیسات و تجهیزات استفاده کننده از آب در دسترس باشد . شبکه جمع آوری، تصفیه و دفع فاضلاب به تایید معاونت های بهداشتی برسد .
رختشویخانه بیمارستان بایستی از دو بخش اصلی بخش تمیز، بخش کثیف و بخش های پشتیبان پذیرش رخت، رختکن، محل استراحت، دست شویی، توالت، حمام، دفتر
مدیریت، انبار مواد شیمیایی شوینده و گندزدا، انبار رخت تمیز، انبار رخت کثیف، خیاط خانه، محل شستشوی ترالی، تیشویخانه تشکیل شود . بخش کثیف، محل دریافت و
کنترل رخت های کثیف و آلوده است . بخش تمیز، محل پردازش رخت های شسته شده است . درب ورودی به بخش کثیف بایستی بعد از بخش پذیرش رخت و مستقل از
درب خروجی بخش تمیز باشد . در ابتدای بخش های کثیف و تمیز می بایست جاکفشی به همراه تعداد کافی دمپایی وجود داشته باشد. مسیرهای کثیف و تمیز ميیط
رختشویخانه شامل محوطه ورودی، محوطه خروجی توسط خط قرمز جدا گردد. مساحت رختشویخانه متناسب با حجم کار بیمارستان وحداقل 6 / 0 – 5 / 0 متر مربع به ازای هر
تخت بیمارستان است. برای بیمارستانهای با تعداد تخت کمتر حداقل فضای مورد نیاز 38 متر مربع است. در محل استقرار رخت شویخانه و ارتباط آن با بخشهای مختلف
بیمارستان مواردی از قبیل عدم ایجاد مزاحمت برای بیماران و مردم لياظ شده است . کف واحد رختشویخانه از سنگ یا سرامیك سالم، بادوام، قابل شستشو، غیرقابل نفوذ به
آب و بدون تر خوردگی و مقاوم به مواد گندزدا و خورندگی باشد . کف بخش کثیف واحد رختشویخانه دارای تعداد کافی کف شو ر با توری ریز و مجهز به شتر گلو بوده و
شیب بندی کف بخش به طرف کف شور باشد . دیوار رختشویخانه سالم، فاقد شکستگی و تر خوردگی، تمیز، روشن، قابل شستشو و گندزدایی، بدون منفذ و خلل و فرج و از
کف تا زیر سقف از جنس مقاوم و صیقلی مانند سنگ،کاشی و یا سرامیك باشد . سقف باید بدون درز وشکاف، به رنگ روشن، صاف و قابل نظافت باشد . لوازم تعبیه شده در
سقف، برای مثال لامپ باید به گونه ای باشد که تجمع کثیفی، تراکم بخار آب و ریزش ذرات به حداقل برسد . در صورت وجود سقف کاذب، باید بدون درز و شکاف، صاف، به
رنگ روشن، ضدحریق، رطوبت و قابل نظافت باشد . درب و پنجرهها باید از جنس مقاوم، سالم و بدون زنگ زدگی و پوسیدگی باشد . در صورت وجود پنجره در رختشویخانه،
تمامی پنجره های باز شو مجهز به توری سیمی زنگ نزن، بدون پارگی، متير و قابل تعویض یا شستشو باشند . در صورت وجود سیستم تهویه مطبوع مطابق ضوابط و
مقرات آن سیستم عمل شود . انبار رخت تمیز دارای دیوار از جنس کاشی، سنگ یا سرامیك مقاوم تا سقف، کف از جنس سنگ یا سرامیك مقاوم، قابلیت شستشو و
گندزدایی کف و دیوارها، و تهویه مناسب باشد . قفسه بندی انبار رخت تمیز، ضد زنگ، وباید به گونه ای باشد که رخت تمیز از گرد و خاک و آلودگی حفاظت گردد . انبار مواد
شیمیایی و انبار نگهداری و ذخیره مواد شوینده و گندزدا دارای شرایط بهداشتی انبارهای کوچك مطابق با ” دستورالعمل شرایط و ویژگیهای انبارهای مواد شیمیایی و سموم ”
باشد . قفسههایی که برای نگهداری رختهای تمیز در بخشها استفاده میشوند عاری از گرد و غبار، حشرات ناقل و دور از ميل رفت و آمد باشند . تهویه رختشویخانه به
نيوی صورت گیرد که همواره هوای داخل تازه، کافی و بدون بو و سالم باشد . به منظور کاهش پتانسل آلودگی مجدد رختهای شسته شده توسط آئروسلهای آلوده، بخش
کثیف رختشویخانه همواره دارای فشار منفی نسبت به بخش تمیز بوده و اگزاست فنها در این بخش نصب شوند . جریان هوا در رختشویخانه همواره از بخش تمیز به طرف
بخش کثیف باشد . طراحی سیستم تهویه رختشویخانه باید به گونهای باشد که از اختلاط هوای بخش تمیز و بخش کثیف جلوگیری شود . هوای خروجی هود و هواکش نباید
برای مکانهای مجاور ایجاد مزاحمت نماید . چرخش هوای رختشویخانه مجاز نیست . رطوبت در رختشویخانه حداکثر بین 55 – 50 درصد باشد . نصب رطوبت سنج در ميل
رختشویخانه الزامی است. حداکثر دمای ميیط رختشویخانه میبایست همواره کمتر از 30 درجه سانتیگراد باشد . کنترل دما در ميوطه رختشویخانه الزامی است . میزان صدا
در ميیط رختشویخانه نمیبایست از 85 دسیبل 2 تجاوز نماید . نور در ميیط رختشویخانه میبایست بین 200 – 250 لوکس باشد . میزان نور برای کار دوخت و دوز در خیاط خانه
حداقه 500 لوکس باشد . توالت و حمام به صورت مجزا از هم و تمیز و از کف تا زیر سقف از سنگ، سرامیك یا کاشی سالم، قابل شستشو و بدون شکستگی و تر خوردگی و
به رنگ روشن باشد . رختکن کارکنان زن و مرد جدا و امکانات لازم جهت نگهداری لباس و و سایل شخصی کارگران کمد اختصاصی سالم و فاقد زنگ زدگی در آن فراهم شده
باشد. ميل استراحت کارکنان رختشویخانه از لياظ نور، تهویه، دما، رطوبت، و صدا دارای شرایط بهداشتی بوده و مجهز به تسهیلاتی مانند تخت خواب، کمد، جاکفشی باشد .
در واحد رختشویخانه تسهیلات بهداشتی شستشوی دست مجهز به صابون مایع و دستمال کاغذی و سطل زباله پدالدار با تعداد مناسب در دسترس کارگران وجود داشته باشد .
ميل شستشوی ترالی در واحد رختشویخانه مجهز به آب گرم و سرد، متصل به سیستم فاضلاب و دارای تهویه مناسب بوده و دیوارها و کف آن دارای معیارهای بهداشتی باشد .
تیشورخانه باید در قسمت کثیف احداث شده و دارای ضوابط و معیارهای بهداشتی باشد . خیاط خانه باید در مجاورت قسمت تمیز رختشویخانه احداث شده و دارای ضوابط و
معیارهای بهداشتی باشد. مدیریت پسماند در رختشویخانه مانند سایر قسمتهای بیمارستان و برابر ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای
وابسته است . در واحد رختشویخانه به منظور جمع آوری وسایل تیز و برنده احتمالی باقیمانده در رختها ظروف مستيکم و ایمن 3 موجود باشد.
 مفاد “ضوابط بهداشت ميیط رختشویخانه بیمارستانها و مرکز جراحی ميدود به شماره 22391 / 300 دمورخ 22 / 12 / 96 وزارت بهداشت رعایت شود.

 تفکیك، جمع آوری و حمل البسه و ملحفه های تمیز، کثیف و آلوده عفونی به رخشویخانه به صورت جداگانه و با رعایت اصول بهداشتی
 خروج رخت های آلوده عفونی از بخش داخل کیسه پلاستیکی زرد رنگ غیر قابل نشت گره زده شده
 برچسب گذاری البسه آلوده عفونی
در هنگام جمع آوری البسه و ملحفه ها کارکنان باید از برجای نماندن وسایل نو تیز و برنده در داخل البسه و ملحفه ها اطمینان یابند . البسه و ملحفه آلوده عفونی و کثیف
چر در ترالیها و بینها حداقل در پایان هر نوبت کاری به رختشویخانه منتقل شود . انتقال البسه و ملحفه ها حتی المقدور در ساعاتی صورت پذیرد که کمترین میزان تردد
در بخش وجود دارد . اتاق کثیف، محل دریافت و کنترل البسه و ملحفه های کثیف و آلوده است . امکانات و تسهیلات لازم جهت جمع آوری البسه و ملحفه های تمیز به
رخشویخانه وجود داشته و مستندات ثبت البسه کثیف و تمیز در بخش ها و رختشویخانه وجود داشته باشد. همچنین برچسب گذاری البسه عفونی انجام شود. به منظور ممانعت
از تولید آئروسلها و پراکندگی میکروارگانیسمها، رختها با کمترین تکان دادن و بهم خوردگی و بدون شتابزدگی جمع آوری و جابجا شوند . دسته بندی و یا آبکشی رختها
در محلی که آلوده شده اند مانند بخشها ممنوع است . رخت های آلوده عفونی در بخش داخل کیسه پلاستیکی زرد رنگ غیر قابل نشت قرار گرفته و گره زده شود . خروج
رخت آلوده از بخش بدون قراردادن در کیسه پلاستیکی و برچسب گذاری ممنوع است . حداکثر سه چهارم ظرفیت کیسه های پلاستیکی بایستی پر شود. فشردن کیسه های
پلاستیکی حاوی رخت ممنوع است . رخت های آلوده عفونی قبل از خروج از ميل تولید به طور واضح دارای کدبندی رنگی و برچسب شامل نام بخش، تاریخ، شیفت و علامت
یا عبارت خطر زیستی باشند . رعایت اقدامات احتیاطی مطابق کتاب راهنمای کشوری نظام مراقبت عفونت های بیمارستانی در هنگام کار بارخت هایی که منشا آن، بخشهای
ایزوله بیمارستان الزامی است. نحوه انتقال رخت ای استفاده شده به واحد رختشویخانه میتواند به دو صورت شوتینگ با طراحی، نگهداری و استفاده مناسب و استفاده از ترالی
باشد .سیستم شوتینگ رخت به منظور ممانعت از پراکندگی میکروارگانیسمها بایستی دارای فشار منفی باشد . بینهای انتقال البسه و ملحفه استفاده شده در زمانی که مورد
استفاده نیستند باید در اتاق کثیف نگهداری شوند . مستندات جمع آوری به تفکیك هر بخش بر اساس دفتر جمع آوری پیوست 1 دستورالعمل درج شده باشد و یك نسخه از
آن در بخش و نسخه دیگر در رختشویخانه موجود باشد . ارسال لباس شخصی بیماران/کارکنان به رختشویخانه اکیدا ممنوع است.
 مفاد “ضوابط بهداشت ميیط رختشویخانه بیمارستانها و مرکز جراحی ميدود به شماره 22391 / 300 د مورخ 22 / 12 / 96 معاونت بهداشت وزارت بهداشت رعایت شود.

 رعایت اصول ممانعت از انتقال آلودگی به البسه و ملحفه تمیز در مسیر تردد
 رعایت اصول ممانعت از انتقال آلودگی به البسه و ملحفه تمیز در اتاق تمیز
امکانات و تسهیلات لازم برای انتقال البسه و ملحفه تمیز از رختشویخانه به بخشها وجود دارد، در رختشویخانه محلی مناسب برای شستشو و گندزدایی تجهیزات انتقال البسه
در نظر گرفته شده است. محل نگهداری البسه تمیز در بخشها و انبار البسه و ملحفه تمیز در رختشویخانه باید به گونه ای باشد که البسه تمیز از گرد و خاک و آلودگی
حفاظت گردد . البسه و ملحفه های تمیز میبایست در ترالی های در دار و یا کیسه های پلا ستیکی سفیدرنگ بسته بندی شده حمل گردند . البسه و ملحفه های تمیز نباید در
قسمتهایی که دارای آلودگی محیطی هستند مانند صندلیها و تهویه مطبوع قرار گیرند.
 مفاد “ضوابط بهداشت ميیط رختشویخانه بیمارستانها و مرکز جراحی ميدود به شماره 22391 / 300 دمورخ 22 / 12 / 96 معاونت بهداشت وزارت بهداشت رعایت شود.

 وجود ماشین لباسشویی جداگانه برای البسه و مليفه عفونی و غیرعفونی
 وجود محلول های مناسب و متناسب با ظرفیت مورد نیاز شستشو
 انجام صحیح شستشو البسه و مليفه عفونی و غیرعفونی
دستورالعمل شستشوی انواع البسه تدوین شود و ضمن اگاهی کارکنان بر اساس ان اقدام نمایند. حداقل دو دستگاه لباسشویی اتوماتیاك و صنعتی متناسب با
ظرفیت البسه ورودی روزانه در رختشویخانه وجود دارد. برگه راهنمای کار با دستگاه در دسترس کارکنان مرتبط بوده و کارکنان از مفاد ضوابط و دستورالعمل
اطلاع دارند. دستورالعمل کاربرد مواد شوینده و گندزدا در واحد رختشویخانه نصب و در معرض دید کارکنان می باشد بارای اطمیناان از عملکارد صحیح گناد
زدایی، از مواد گندزداها، سفیدکننده ها ودترجنته ای دارای پروانه ساخت از وزارت بهداشت استفاده گردد. مراحل شستشو عبارتست از 1 شستشو – باا آب سرد در
صورتی که رختها آغشته به خون باشند برای زدودن خون آنها باید دو مرحله با آب سرد شستشو شوند 2 شستشوی – اصلی بااآب داغ 3 – افازودن سافیدکننده 4 آبکشای ، –
البسه و ميفه باید با آب داغ حداقل به مدت 25 دقیقه شستشو گردند . استفاده از مایع سفیدکننده هیپوکلریت سدیم ، مطابق با دستورالعمل موجب افزایش حاشیه ایمنی
شستشو می شود . میزان که کلر باقیمانده در دسترس در ميلول 150 – 50 ppm میباشد. در صورت عادم امکان رسیدن دمای آب به 71 درجه ساانتی گراد، باید از
محلولهای گندزدای مناسب دارای پروانه ساخت از سازمان غذا و دارو مطابق دستورالعمل های مربوطه استفاده کرد . البسه و ملحفه آلوده و البسه و ملحفه کثیف باید با
ماشین های لباسشویی جداگانه شستشو گردند . البسه و ملحفه های مرطوب نباید در طول شب در ماشین لباسشویی رها شوند . قرار دادن البسه و ملحفه ها در ماشین لباسشویی
بدون عملیات شستشو ممنوع است . در صورت استفاده ازدستگاه غیر اتوماتیك حداقل دو ترالی مخصوص جهت حمل البسه و مليفه خیس از ماشین لباسشویی به آبگیر و بعد
از آن به خشك کن ترالی البسه و مليفه خیس و حمل البسه و مليفه خشك شده به اطوها ترالی البسه و ملحفه خشك باشد . در صورت استفاده از دستگاه های اتوماتیك
برای لباسشویی با توجه به البسه و مليفه آلوده یا کثیف و میزان مقاومت البسه و ملحفه ها به حرارت از برنامه های دستگاه ها برای شستشو استفاده شود .مستندات دمای
شستشو میبایست در محل مناسب نگهداری گردد . هر البسه ای که دوخت و دوز یا تعمیر شود باید مجدد شستشو گردد . تمامی البسه و ملحفه های اتاق عمل و بخشهای با خطر بالا مانند بخش سوختگی و پیوند اعضا باید بعد از شستشو، اتوکلاو شوند . البسه آلوده به آنتراکس یا سیاه زخم باید قبل از شستشو اتوکلاو شوند بهترا ست برای بیماران مبتلا به آنتراکس یا سیاه زخم از البسه و ملحفه یکبار مصرف ا ستفاده شود و پس از مصر ف البسه و ملحفه آلوده همانند پسماندهای عفونی مدیریت گردد. البسه آلوده باه ایدز و تیفوئید باید به طور جداگانه با آب داغ بالاتر از 85 درجه سانتیگراد شسته شود . بهترا ست برای بیماران مبتلا به ایدز و تیفوئید از البسه و ملحفه یکبار مصرف  استفاده
شود و پس از مصرف البسه و ملحفه آلوده همانند پسماندهای عفونی مدیریت گردد  .در صورت استفاده از دستگاه های اتوماتیك توصیه می شود مواد شوینده و گند زدا به
صورت خودکار به دستگاه اضافه شود. همچنین از مواد شوینده فاقد ترکیبات فسفاته استفاده شود و شوینده هایی مانند زئولیت A جایگزین آنها شود.

 عدم تداخل محل ذخیره البسه و ملحفه تمیز با البسه کثیف
فضایی برای نگهداری و ذخیره البسه تمیز با شرایط بهداشتی و متناسب با ظرفیت منسوجات شسته شده روزانه وجود دارد.
 مفاد “ضوابط بهداشت محیط رختشویخانه بیمارستانها و مرکز جراحی محدود به شماره 22391 / 300 دمورخ 22 / 12 / 96 معاونت بهداشت وزارت بهداشت عمل می شود.

 وجود تجهیزات خشك کن اتوی غلطکی یا پرس برقی سالم و فعال
تجهیزات خشك کن و اطوی غلطکی یا برقی برای خشك کردن و اطو کشی متناسب با میزان البسه ورودی روزانه وجود دارد، دستگاه ها ایمن بوده مجهز به سوئیچ خودکار قطع
جریان برق می باشند، در بخش تمیز رختشویخانه نصب شده اند .
 عملکرد دستگاه ها و تجهیزات بر اساس مفاد “ضوابط بهداشت محیط رختشویخانه بیمارستانها و مرکز جراحی ميدود به شماره 22391 / 300 د مورخ 22 / 12 / 96 معاونت
بهداشت وزارت بهداشت می باشد.

 وجود البسه در گردش و ذخیره در بخشها/ واحدها و انبار
 تامین البسه به میزان کافی برای شرایط اضطرار و بلایا
تامین البسه و ملحفه در گردش و ذخیره بر اساس ضوابط بهداشت محیط رختشویخانه بیمارستانها و مرکز جراحی محدود به شماره 22391 / 300 دمورخ 22 / 12 / 96 معاونت
بهداشت وزارت بهداشت، وجود مستندات ترجیيا الکترونیك از جمله دفتر ثبت رخت جمع آوری شده، رخت شسته شده و رخت توزیع شده به تفکیك هر بخش بر اساس
جداول مندرج در دستورالعمل مطابق ضوابط به صورت روزانه ثبت که حداقل حداقل برای یك سال نگهداری گردد، مستندات شستشوی روزانه در رختشویخانه بر اساس تعداد
و کیلوگرم به تفکیك هر یك از ما شینهای، دفتر سرجمع اموال برای تفکیك رخت ذخیره شده و رخت در گردش بر اساس جداول مطابق ضوابط موجود. برای اطمینان از
برآورد آماری میزان لباس، مليفه واقلام پارچه ای مورد نی

 مجوز کار با اشعه از سازمان انرژی اتمی
 مدار و تاییدیه های کنترل کیفی معتبر
مجوز کار با اشعه شامل وجود شناسنامه منابع مولد اشعه دستگاه ها و چشمه ها، وجود گواهی نامه کنترل کیفی معتبر بارای تمام منابع مولد اشعه مشمول وجود مجوز
معتبرکار با اشعه برای تمام منابع مولد اشعه مشمول، وجود برنامه نظارتی برای پیشگیری از فعالیت/ کاربرد منابع مولد اشعه بدون اخذ مجوز کار با اشعه می باشد. مادر و
تاییدیه های واحدهای پرتوپزشکی شامل مستندات کنترل کیفی، مجوز کار با اشعه، پرونده های بهداشتی پرسنل پرتوکار، قرارداد فی ما بین بیمارستان و واحد پسمانداری
سازمان انرژی اتمی، نتایج بازدیدها و دزیمتریهای ادواری و مستمر انجام شده و … با بهره گیری از آیین نامه اجرایی قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب 02 / 02 / 1368 می
باشند. توصیه می شود کنترل و گزارش تحلیلی مستندات مذکور همراه پیشنهادات اصلاحی به تیم مدیریت ارشد بیمارستان ارائه گردد.

 رعایت اصول بهداشت و حفاظت پرتوها در خصوص حدود مجاز پرتو
 رعایت اصول بهداشت و حفاظت پرتوها در خصوص ساختار فیزیکی
 رعایت اصول بهداشت و حفاظت پرتوها در خصوص تجهیزات
اصول بهداشت پرتوها و حفاظت پرتوها مطابق ضوابط سازمان انرژی اتمی ایران شامل الزامات و اقدامات مختلفی می باشد، از جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود؛
اطلاع مسئول فیزیك بهداشت از شرح وظایف قانونی و عمل به آن
انطباق نقشه های مصوب با جانمایی منابع مولد اشعه یونساز
وجود برنامه نظارتی برای پیشگیری از فعالیت/ کاربرد منابع مولد اشعه بدون اخذ مجوز کار با اشعه
وجود تجهیزات حفاظت فردی متناسب با کاربری دستگاه  ها پرتوکاران و بیماران
استفاده از فیلم بج اختصاصی توسط پرتوکاران
کاربرد تجهیزات نگهدارنده کمکی در وضعیت بیماران در هنگام تصویربرداری
استفاده مستمر از تجهیزات حفاظت فردی متناسب با کاربری دستگاه ها پرتوکاران و بیماران
وجود دستورالعملهای پیشگیری و مقابله با اتفاقات و سوانح پرتویی
اطلاع کلیه کارکنان مرتبط از مفاد دستور العمل
آمادگی برای اجرای کامل دستورالعمل توسط کارکنان مرتبط در صورت بروز اتفاق یا سانحه پرتویی
وجود تابلوهای راهنما و علائم هشدار دهنده استاندارد مرتبط با حفاظت در برابر اشعه
در صورت وجود مدیریت پسماندهای رادیواکتیو
وجود پرونده حفاظتی پرتوکاران
مانیتورینگ فردی و بنا به نوع کار با اشعه مانیتورینگ محیطی
نصب آیفون جهت ارتباط بین پرتوکار و بیمار
رعایت شرایط حفاظتی از جمله درها، شیشه های سربی و دیوارها در بخش تصویر برداری و بخش های دارای تجهیزات مولد اشعه